Maht puáđuh vaikutteh aassâmtoorjân? | Anarâškielâ | KelaMoonâ siskáldâsân

Maht puáđuh vaigutteh almos aassâmtorjui?

Puáđuh vaigutteh toos, mon ennuv almos aassâmtorjuu puáhtá finniđ.

Vuáđujiešvástádâs

Ovdil ko lopâlâš aassâmtoorjâ lii čielgâs, te aassâmkoloin kepiduvvoo vuáđujiešvástádâs. Vuáđujiešvástádâs miärán vaigutteh

  • rävisulmui já paarnij lohomeeri purrâmušjuávhust
  • purrâmušjuávhu bruttopuáđuh mánuppaajeest.

Bruttopuáđuh láá puáđuh, main iä lah kepidum viäruh.

Mađe stuárráb puáđuh láá, te tađe stuárráb lii vuáđujiešvástádâs.

Puáđuh

Aassâmtorjuu miärán vaigutteh

  • tienâspuáđuh (ovdâmerkkân pälkkipuáđuh, main lii kepidum máhđulâš tienâspuáđukepidem)
  • omâdâh (ovdâmerkkân uássuseh já tilist leijee ruuđah)
  • omâdâhpuáđuh (ovdâmerkkân láigupuáđuh já vuorkkiimij riäntuh)
  • maaŋgah torjuuh (ovdâmerkkân pargomarkkântoorjâ, uáppuruttâ, iäláttuvah já puoccâmpeiviruttâ).

Aassâmtorjuu miärán iä vaaigut

  • tiätu torjuuh (ovdâmerkkân áigápuátutoorjâ, pärnilase, uáppuruuđâ huolâtteijeealadâs tâi omâhâštipšo toorjâ)
  • purrâmušjuávhu vyeliahasii päärni puáđuh já omâdâh
  • sätipuáđuh (ovdâmerkkân ärbi tâi skeŋkkâ).

Tuu puáđuh pyehtih jotkuđ siämmáálágánin tâi mulsâšuđ. Kela rekinist tunjin juátkojeijee puáđu čuávuváá tiileest: tuu puáđuh juátkojeh siämmáálágánin 3 mánuppaje ovdâskulij tast, ko tunjin lii mieđettum aassâmtoorjâ tâi ko tuu aassâmtoorjâ lii tärhistum.

Jis tuu puáđuh mulsâšuveh,Kela árvuštâl tunjin koskâmiärálii puáđu puáttee 12 mánuppaje puáđui vuáđuld. Návt puáhtá leđe, jis tun ovdâmerkkân poorgah tyellittälli pargo já lah koskâttuvâi pargottem.

Tun koolgah almottiđ puoh tuu puáđuid aassâmtorjâucâmušâst. Kela finnee tiäđuid tunjin maksum paalhijn meid puáđuregisterist.

Mušte almottiđ Kelan, jis tuu puáđuh stuáruh tâi kiäppáneh.

Luuvâ lase tast, ete maht puáđuh vaigutteh aassâmtorjuu miärán (suomâkielân).

Sijđo lii peividum 5.12.2024