Iešguđetlágan ealáhagat
Ealáhaga sáhttá oažžut máŋggalágan eallindilis. Ealáhagaid mákset bargoealáhatlágádusat ja Kela.
Sáhtát oažžut ealáhaga, go jovssat ealáhatagi. Ovdal ealáhatagi sáhtát oažžut ealáhaga bargonávccahisvuođa dahje bargguhisvuođa vuođul. Lassin sáhtát oažžut bearašealáhaga, jos du oapmahaš jápmá.
Man ealáhaga sáhtát oažžut?
Ealáhagaid sáhttá oažžut bargoealáhatlágádusain ja Kelas. Bargoealáhatlágádusat mákset bargoealáhaga. Dat vuođđuduvvá bálkái ja eará bargoboađuide. Jos bargoealáhat leat unni, sáhtát oažžut ealáhaga maid Kelas.
Bargoealáhatlágádusat ja Kela mákset ealáhagaid golmma iešguđetlágán diliin. Sáhtát oažžut ealáhaga, go ollet ealáhatahkái. Ovdal ealáhatagi sáhtát oažžut ealáhaga bargonávccahisvuođa dahje bargguhisvuođa vuođul. Lassin sáhtát oazzut bearašealáhaga, jos oapmahaččat jápmá.
Vulobeale govvii leat čohkkejuvvon ealáhagat ja dan molssaeavttut iešguđetlágan eallindiliin.
Ealáhaga lassin sáhtát oažžut Kelas
- mánnábajádusa
- ealáhatoažžu ássandoarjaga
- ealáhaga oažžu dikšundoarjaga
- soahtelasi ja badjelmearálaš soahtelasi
- vuođđoáigáiboahtindoarjaga.
Bargoealáhat
Váldooassi ealáhagain leat bargoealáhagat. Bargoealáhat čoggo, go leat barggus ja oaččut das bálkká.
Bargoealáhagaid dikšot bargoealáhatlágádusat, mat leat máŋga. Don ja du bargoaddit lehpet máksán barganjagiid áigge bargoealáhatmávssuid. Du ealáhaga mearriduvvo dan mielde, man olu leat dinen barganjagiid áigge.
Priváhta fitnodatdoalli lea máksán ealáhatmávssuid ealáhatfitnodahkii, man son lea ieš válljen. Eanadoallofitnodatdoalli lea máksán ealáhatmávssuid su iežas ealáhatlágádussii, Melai.
Bargoealáhagain oaččut dieđu
- iežat bargoealáhatlágádusas
- Ealáhatdorvoguovddážis (Eläketurvakeskus)
- neahtas tyoelake.fi-siidduin (suomagillii).
Oza ealáhaga maiddái olgoriikka barggus
Olgoriikkain ássan ja bargan sáhttet váikkuhit álbmotealáhahkii ja bearašealáhahkii. Jos leat ássan dahje bargan olgoriikkain, sáhtát oažžut ealáhaga barganriikkas. Leaska sáhttá oažžut bearašealáhaga riikkas, gos beallelaš lea bargan.
Dihto olgoriikka ealáhagaid sáhttá ohcat seamma skoviin go Suoma ealáhagaid.
Muitte deavdit ja laktit ohcamuššii maiddái U-mielddusskovi, man namma lea Mielddus U - Ássan ja bargan olgoriikkain, Liite U - Asuminen ja työnteko ulkomailla. Dat dárbbašuvvo ealáhatohcamuša mielddusin álo, jos leat ássan, bargan dahje stuđeren olgoriikkain.
Mo ozat ealáhaga?
Oza ealáhagaid ja eará doarjagiid neahtas. Sáhtát ohcat ealáhaga dahje doarjaga maiddái skoviin, man oaččut Kela doaimmahagain ja neahttasiidduin.
Mánnábajádusa, leaskkaidealáhaga ja mánáidealáhaga sáhtát ohcat Kelas dušše báberskoviin. Sáhtát postet skovi Kelai dahje váldit das gova ja sáddet dan neahta bokte.
Ealáhatohcamuša sáhttá doaimmahit maiddái man beare ealáhatlágádussii.
Kela boarrásiidealáhaga ja dáhkádusealáhaga sáhttá ohcat maiddái telefovnna bokte dahje njálmmálaččat Kela doaimmahagas.
Oza boarrásiidealáhaga moadde mánu ovdal, go leat vuolgimin ealáhahkii.
Kela sáhttá máksit ealáhagaid maŋálgihtii eanemustá 6 mánotbaji áiggis.
Sáhtát bivdit árvvoštallama ealáhagas ovddalgihtii
Jos háliidat čielggadit ovddalgihtii, sáhtátgo oažžut álbmotealáhaga, sáhtát bivdit árvvoštallama bargoealáhagas iežat bargoealáhuslágádusas.
Oaččut árvvoštallama maiddái neahtas (www.tyoelake.fi, suomagillii). Bálvalus láidesta du iežat bargoealáhatlágádusa bálvalussii.
Bivdde dan maŋŋá Kelas árvvoštallama álbmotealáhagas ja das, sáhtátgo oažžut dáhkádusealáhaga.
Jeara lasi bálvalannummiris 020 692 202.